Desplazamendu behartua

||

Desplazamendu behartua zera da, pertsona bat bere herrialdeko mugen barruan edo mugetatik kanpo mugitzera behartuta egotea. Dena den, Giza Eskubideen Nazioarteko Zuzenbidearen eremuan, errefuxiatuaren definizioa ez dator bat barne-desplazatuaren definizioarekin; izan ere, barne-desplazatuaren definizioa askoz zehatzagoa da, baita koherenteagoa ere gaur egun bizi dugun globalizazio kapitalistaren eta krisialdi ekologikoaren testuinguruari dagokionez.

1951ko Genevako Konbentzioa ri jarraiki, errefuxiatua da arrazarekin, erlijioarekin edo nazionalitatearekin loturiko arrazoiengatik, gizarte-talde jakin bateko kide izateagatik edo iritzi politiko jakin bat izateagatik azarpena jasateko beldur funtsatua duen pertsona. Azkenaldiko interpretazioei esker, genero-arrazoiengatiko jazarpena ere asilo-kausatzat hartzen da. ABEren Konbentzioa ren eta Cartagenako Deklarazioaren bitartez, pertsona bat errefuxiatutzat hartzeko kausak zabaldu egin dira gerora: kanpo-eraso batetik, okupazio batetik, atzerriko menderatze batetik, ordena publikoa larriki aztoratzen duten gertakari eta egoeretatik, giza eskubideen urraketa masibotik, indarkeriatik oro har eta barne-gatazketatik ihes egin dutenak ere sartzen dira.

2009. urteko Barne-desplazamenduen printzipio gidarietan honako hauek ere sartzen dira: naturak edo gizakiak eragindako hondamendietatik, apartheid-politiketatik, garbiketa etnikoetatik, arraza-diskriminazioko politiketatik, eskala handiko garapen-proiektuetatik (goragoko edo lehentasunezko interes publiko baten justifikaziorik ez dutenak), hondamendi eta zigor kolektiboetatik ihes egin dutenak.

Kampalako Konbentzioa n, natural edo gizakiak eragindako hondamendi kasuetako ebakuazio behartuetatik ihes egiten dutenak ere sartzen dira, eta Estatuarenak ez diren agenteen (enpresa multinazionalak eta segurtasuneko enpresa pribatu nahiz militarrak ere barnean hartuta) erantzukizuna zaintzera behartzen ditu Estatu parteak (3. art.), bidegabeko desplazamenduak egiteagatik edo egintza horietan konplize izateagatik.

Print Friendly

Errefuxiatu gehienak ez dira errefuxiatutzat hartzen eta, gehienez ere, babes subsidiarioa jasotzen dute, nahiz eta 1951ko Genevako Konbentzioaren irizpideak bete. Europarako migrazioen tratamenduan ez da kontuan hartzen mugetara iristen diren pertsonak desplazatzera behartuak izan daitezkeela eskualdeko tresnek ezartzen duten baldintzetan edo Printzipio gidarien irizpideei jarraiki. Europan, gainera, babes-mekanismo zehatzak izan badira; hala nola, babes subsidiarioaren estatutua edo aldi baterako babesa desplazatuen multzo handiak etortzen diren kasuetan.

Bibliografia

  • 1951ko Genevako Konbentzioa, Errefuxiatuen Estatutuari buruzkoa.

  • ABE Afrikar Batasunaren Erakundearen Konbentzioa, Afrikako errefuxiatuen arazoen berariazko alderdiak arautzen dituena. Addis Abeba 1969.

  • Cartagenako Deklarazioa, Errefuxiatuei buruzkoa. Honako honek hartua: ‘Erdialdeko Amerikako, Mexikoko eta Panamako Errefuxiatuen Nazioarteko Babesari buruzko Hitzaldia: Arazo Juridiko eta Humanitarioak’. Cartagena, Kolonbia, 1984.

  • Afrikar Batasuna (2009): Afrikar Batasunaren Konbentzioa, Afrikan barne-desplazatuei babesa eta laguntza emateko (Kampalako Konbentzioa). Kampala, Uganda.

  • Barne Desplazamenduen Printzipio Gidariak. Nazio Batuak. 1998