Giza mugikortasuna
||
IOM Migrazioetako Nazioarteko Erakundearen arabera giza mugikortasuna zera da, “jendea toki batetik bestera mobilizatzea,
joan-etorri askerako eskubidea baliatuta”. “Prozesu konplexua da eta askotariko arrazoiek (borondatezkoak edo ez-borondatezkoak) eragindakoa izan daiteke; asmoa helmugan egotea izaten da, denboraldi labur edo luzerako, edo baita mugikortasun zirkularra egiteko ere. Prozesu horretan, banaketa geografiko edo politiko baten muga-lerroak zeharkatu behar izaten dira, herrialde baten barruan edo atzerrirantz”.
Jarraian, erakunde horren arabera giza mugikortasuna definitzen duten elementu nagusiak aipatuko ditugu:
Gaur egun giza hipermugikortasunaren testuingurua bizi dugu; hori horrela izanik, mugikortasunarekin loturiko fenomenoak ulertzeko, masa-turismoaren inpaktuak eta herritarren migrazio-mugimendu handien arrazoiak aztertu behar dira, eta mugimendu behartuak identifikatu, besteak beste. Mugimendu behartu horiei migrazio ekonomikoa edo borondatezko migrazioa deitzen zaie.
Giza mugikortasuna eta joan-etorri askerako eskubidea estu-estu loturik daude ‘bertan gelditzeko eskubidearekin’, hau da, Eduardo Romero aktibistaren eta beste hainbat egileren arabera, “lurraldean bertan duintasunez eta askatasunez gelditzeko eskubidea”.
Romerori jarraiki, planteamendu horrekin lotura handiena dute, besteak beste, honako alderdi hauek: herrien elikadura-subiranotasunak, baita energiaren eta politikaren arloko subiranotasunak ere; emakumeen autonomiak eta emakumeen aurkako indarkeria patriarkalaren ezak... “Kontzeptu horiek guztiek, itxuraz, ez dute zerikusirik migrazio-kontuekin, baina denek batera mugitzeko askatasunaren egiazko eskubidea eratuko lukete, mugak desagerraraziz gero”. Bertan gelditzeko eskubidea ezin da bereizi gabetzetik, natura-baliabideak eta gune geoestrategikoak eskuratzeko lurraldeak husten dituen metatze-sistema kapitalistatik; baina, halaber, ezin da sistema kapitalistak helmugan dituen dinamiketatik, pertsonak soilik produkzio-potentzialaren arabera ebaluatzen dituzten dinamiketatik. Egile horren esanetan: “(…) migrazio-prozesu ugaritan ikus dezakegu jatorrizko herrialdeko mugikortasun behartuak –lurraldeak husteko– bat egiten duela helmugako herrialdean miseriazko lan-indar handiaren premiarekin. Gaur egun, mekanismo horrek funtzionatzen jarraitzen du: Afrikan edo Latinoamerikan milioika hektarea okupatzen dira esportazioko monolaborantzarako, meatzeetako eta hidrokarburoak erauzteko jardueretarako, energia-zentral handiak eraikitzeko eta abarrerako, baina hori egin aurretik milioika lagunen desplazamendu behartua eragin behar da. Lagun horietatik zenbaitek barne-migrazioa pairatzen dute eta kanpoaldeko megalopolisetako auzo pobreak gero eta gehiago zabalarazten dituzten herritar bihurtzen dira; baina beste batzuk herrialde garatu esaten diegun horietara iristen dira, etorkizun hobea izango dutelakoan”. Azken horiek Europara iristen dira, eta soilik eta betiere lan-merkatuan eskulan “merkeagoa eta otzanagoa” behar baldin bada; hartara, eskubideez gabetuta, eskulan askoren ‘premian’ dauden sektore ekonomikoen garapenerako ezinbestekoa den rola hartzen dute euren gain.
Bibliografia
OIM (2012): Gestión Fronteriza Integral en la Subregión Andina. Módulo de capacitación para una gestión fronteriza integral que garantice los derechos humanos de las personas en movilidad y combata la trata de personas y el tráfico ilícito de migrantes. Migrazioetako Nazioarteko Erakundea eta Juristen Andeetako Batzordea. Lehen argitaraldia, Lima.
Romero, E. (2013): En Colombia las empresas españolas ocupan territorios previamente vaciados con violencia. Webgune honetan: eldiario.es. http://www.eldiario.es/quehacemos/que_hacemos_con_las_fronteras_migraciones_CIE_redadas_6_177492272.html