Lex Mercatoria

2013ko maiatzean Bangladesheko ehungintza-fabrika bat eraitsi zen eta horren ondorioz mila pertsonatik gora hil ziren. Fabrika horrek ehunak lantzen zituen hainbat multinazionalentzat (Mango eta El Corte Inglés esaterako) baina multinazional horiek Asiako herrialde horren legeria nazionalaren aurrean soilik erantzun behar du gertaera horiengatik. Enpresa espainol horietako zuzendariek ez dute lortzen dituzten mozkinen edo lana garatzen den balditzen berri eman beharrik eta gainera ez dute erantzukizun zibil eta penalik. Latinoamerikako Multinazionalen Behatokiak Lex Mercatoriaren (Merkataritza Eskubide Globala) –Juan Hernández Zubizarretak “eskubide zorrotz, hertsatzaile eta inperatibo” gisa izendatzen duena– eta Giza Eskubideen Nazioarteko Zuzenbidearen artean dagoen arau-asimetria salatzen eta azpimarratzen du. Enpresa transnazionalen betebeharrak arautzen dituzten herrialde hartzaileetako legeriak eta Giza Eskubideen Nazioarteko Zuzenbidea ez dira nahikoa eskubide zibil, politiko, ekonomiko, sozial eta kulturalen eta ingurumen-eskubideen aurka egiten duten enpresa transnazionalen praktika guztiak Zuzenbidearen mende jartzeko. Enpresek lurraldez gaindiko betebeharrak beren gain hartu behar dituzte eta beren jarduera enpresa nagusia dagoen herrialdeko estandar berekin fiskalizatu behar da, Estatu espainolaren kasua esaterako.