Giza eskubideak

||

Giza eskubideei buruzko ikuskera aldatzen eta haien esanahia zabaltzen ari da. Garrantzitsua da giza eskubideak historian zehar sortutako produktu gisa ikustea, hau da, giza ekintzaren ondorio gisa eta, beraz, amaitugabeko prozesutzat hartzea. Egile batzuk laugarren belaunaldiko eskubideei buruz hitz egiten hasiak dira; maila horretan ziberespazioari dagozkion eskubideen babesa edo gizakia espezie gisa zaintzea biltzen dira. Teoria horiekiko kritikoek diote azken batean jarduteko eremu berriak direla eta ez eskubideen beste belaunaldi bat. Giza eskubideak berriz definitu beharra dago interkonexio globaleko testuinguruko gizarte-harreman asimetrikoen esparruan, betiere pertsona orok benetan gauza ditzan eta pertsonari atxikitako eskubidetzat har ditzan eta ez sistema kapitalista eta patriarkalak zehaztutako zenbait ezaugarri eta baldintza beteta soilik ematen diren pribilegio gisa. Wilhelmi eta Pisarellok diotenaren arabera eskubideak eta betebeharrak orokortzeko joera dago; eskubideek erantzuna eman behar diete komunitatean daukaten maila politiko, sozial, kultural edo ekonomikoagatik mehatxatuta daudenen premiei. Betebeharrak, aldiz, botere handiena duten subjektuei dagozkie (ez haiei soilik baina bai haiei bereziki), hau da, daukaten maila politiko, kultural edo ekonomikoagatik beste pertsonen interesak edo premiak betetzea baldintza ditzaketenei.

Bibliografia

  • Pisarello, G. eta Wilhelmi, M.A. (2008): Los derechos humanos y sus garantías: nociones básicas. Universitat Oberta de Catalunya.

  • Boni, A. (2007): “Giza Eskubideak”, Garapenerako Hezkuntzaren Hiztegian. Hegoa Institutua. Bilbo.

  • Maqueira, V. (2006): Mujeres, globalización y derechos humanos. Ediciones Cátedra, Universitat de València eta Emakumearen Institutua, Madril.