Errefuxiatua, pertsona
||
Arrazagatik, erlijioagatik, nazionalitateagatik, gizarte-talde jakin batekoa izateagatik edo iritzi politikoengatik jazarria izateko susmo sendoak dituen pertsona, bere nazionalitateko herrialdetik kanpo dagoena eta herrialde horretako babesa lortu ezin duena edo beldur horiengatik lortu nahi ez duena; edo, bestela, nazionalitaterik ez duena, goian adierazitako arrazoiengatik ohiko bizilekua zuen herrialdetik kanpora dagoena eta herrialde horretara itzuli ezin duena edo beldur horiengatik itzuli nahi ez duena.
Genero-arrazoiengatiko jazarpena, lehentasun sexualak eta genero-identitateak eragindakoa barne, asilo-eskubideak onesten dituen jazarpen-kausetan bilduta dago.
1951ko Genevako Konbentzioa eta 1967ko New Yorkeko haren Protokoloa asiloa definitzen eta jazarpena pairatzen dutenen nazioarteko babesa sustatzen duten nazioarteko funtsezko tresnak.
Barne-gatazka armatuak ugaritu egin dira, estatuek gero eta asilo-politika murriztaileagoak egiten dituzte eta gero eta zailagoa da herrialde seguru batera joatea. Horregatik, gutxitu egin da asilo-eskatzaileen kopurua, eta herrialde barruan desplazatuen kopurua, berriz, hazi.
Kalkuluen arabera, emakumeak eta haurrak errefuxiatutako populazioaren % 48 izan ziren 2012an, eta proportzio hori iraunkor atxiki da azken hamar urtean.
Errefuxiatuen benetako babesean aurrera egiteko nabarmentzekoa da, halaber, errefuxiatuaren definizioaren interpretazio historiko eta kontestualizatuaren garrantzia. Horrela, 1951ko Genevako Konbentzioa eman zen unean ohikoak ez ziren konbentzioak berak ezarritako jazarpen moduak gertatzen dira gaur egun (adibidez, enpresa-korporazio handien jazarpena sindikalisten eta laborarien aurka) eta identifikatzen dira egon izan diren zenbait jazarpen modu orain arte identifikatzen ez zirenak nazioarteko itunen interpretazio androzentriko eta heteronormatibo baten ondorioz (adibidez, genero-arrazoiengatik, sexu-orientazioagatiko eta genero-identitateagatiko jazarpena).
Bibliografia
UNHCR (2012): Tendencias globales.
CEAR-Euskadi (2009): Genero-arrazoiengatiko jazarpena eta asilo eskubidea: testuinguru globaletik tokiko konpromisora. Asilo-sistema, emakumeen eta lesbianen, gayen, bisexualen eta transexualen giza eskubideen urraketari dagokionez. Errefuxiatuen Laguntzarako Batzordea Euskadin, Bilbo
1951ko Genevako Konbentzioa, Errefuxiatuen Estatutuari buruzkoa.
Europako Parlamentuaren eta Kontseiluaren 2011/95/EB Zuzentaraua, 2011ko abenduaren 13koa, hirugarren herrialdeetako nazionalak edo aberrigabeak nazioarteko babesaren onuradun gisa onesteko eskakizunei, errefuxiatuentzako edo babes subsidiariorako eta emandako babesaren edukirako estatutu uniforme bati buruzko arauak ezartzen dituena.
12/2009 Legea, urriaren 30ekoa, Asilo Eskubidea eta Babes Subsidiarioa arautzen dituena.
Errefuxiatuen Estatutuari buruzko 1967ko New Yorkeko Protokoloa.